Afgelopen zaterdag lag er geheel onverwacht een rouwkaart in onze brievenbus. Ik ben nu druk het verlies aan het verwerken. Alles wat we samen meegemaakt hebben op en naast ons werk toen we een jaar of twintig jaar waren.
De gang van ons leven maakte dat we op een wat grotere afstand kwamen te staan. Als eerste ging ik trouwen. Zij maakte de foto's tijdens de receptie, want fotograferen kon zij goed! Daarna trouwde zij. Het contact bleef. Zo af en toe zagen we elkaar, vaker belden we. Tot wij ging verhuizen naar de Flevopolder. We hebben elkaar nooit meer gezien, wèl gesproken, via de telefoon. Het was goed en gezellig.
Heel veel gedachten gaan er door mijn hoofd. Achteraf denk ik:
Ik had naar haar toe moeten gaan! Zeker na haar herseninfarct en de boodschap dat zij kanker had... Er méér voor haar moeten zijn.
Maar..., de telefoontjes bleven. En als ik belde? Was het altijd:
'Hoi..., met Bettina...'
De gesprekken die we hadden... Zij leed aan het leven en tóch had zij belangstelling en liefde voor de ander. We herkenden veel bij elkaar...
Dát maakte ons contact zo waardevol.
Ik zal haar missen, alhoewel ik mij nu nu na de begrafenis wel afvraag:
De waarde die ik aan onze relatie hecht, was die een realiteit? Hoe ga ik met andere relaties om? Wat wil God mij hiermee leren?
Het laatste telefoongesprek dat we hadden, nog maar een paar weken geleden. Zij en ook ik wist niet dat ze zo ernstig ziek was, dat haar dood naderde. In vroeg haar:
'Ik zou je graag een keertje naar je toe komen.'
'Nu niet, ik heb nu niet zoveel energie. Als ik me beter voel...' was haar antwoord.
Ik had naar haar toe moeten gaan! Zeker na haar herseninfarct en de boodschap dat zij kanker had... Er méér voor haar moeten zijn.
Tijdens de begrafenis sprak ik een begeleidster van mijn vriendin. Een week voor haar overlijden vroeg zij:
'Zullen we op gaan schrijven hoe je zou willen dat alles gaat, wanneer je er niet meer bent?'
Haar typische antwoord kwam:
'Als ik me weer wat beter voel...'
Dat moment is echter nooit gekomen. Wel schreef zij, tot tweemaal toe, in haar gedachten/gedichtenboekje dat prachtige gedicht:
Voetstappen in het zand...
Ik droomde eens en zie
ik liep aan 't strand bij lage tij.
Ik was daar niet alleen,
want ook de Heer liep aan mijn zij.
We liepen samen het leven door,
en lieten in het zand,
een spoor van stappen; twee aan twee,
de Heer liep aan mijn hand.
Ik stopte en keek achter mij,
en zag mijn levensloop,
in tijden van geluk en vreugde,
van diepe smart en hoop.
Maar als ik het spoor goed bekeek,
zag ik langs heel de baan,
daar waar het juist het moeilijkst was,
maar één paar stappen staan.
Ik zei toen "Heer waarom dan toch?
Juist toen ik U nodig had,
juist toen ik zelf geen uitkomst zag,
op het zwaarste deel van mijn pad..."
De Heer keek toen vol liefde mij aan,
en antwoordde op mijn vragen;
"Mijn lieve kind, toen het moeilijk was,
toen heb ik jou gedragen..."
Is mijn verdriet misschien om haar overlijden, gemengd met schuldgevoelens?
Ik mag weten dat zij rust en vrede heeft. Zoals haar familie op de kaart schreef:
De laatste trap op, tree voor tree
maar Jezus ging steeds met haar mee
En toen zij Hem om hulp moest vragen
heeft Hij haar 't laatste stuk gedragen
Hij droeg haar in Zijn Heerlijkheid
waar niemand huilt, waar niemand lijdt
Daar kan zij zingen zonder pijn;
" 'k Zal dan gedurig bij U zijn"
Ik ben dankbaar dat ik Bettina heb mogen kennen. En ga het gemis en haar overlijden op mijn aardse weg verwerken, in dankbaarheid dat zij in haar bange nood troost mocht vinden bij God.
Lieve Yvonne, nogmaals heel veel sterkte en gecondoleerd met het verlies van jouw vriendin. Jij rouwt om haar. Schuldgevoelens hebben over had ik maar dit of dat gedaan is heel herkenbaar. Maar mijn ervaring is dat mensen in zo’n fase van hun leven het niet meer aankunnen om bezoek te ontvangen. Ik heb juist schuldgevoel gehad dat ik wel bij iemand langs ben gegaan. Uit plichtsbesef lieten ze mij binnen.. maar het was teveel. Ik hoop dat ik hierdoor dit gevoel mag wegnemen bij jou. Het is nooit haar wens geweest dat jij die gevoelens hebt. Die telefoontjes die vond ze geweldig fijn. Die schuldgevoelens komen dan ook niet van onze hemelse Vader maar van de vijand die ons onderuit wil halen. Jouw vriendin heeft nu rust bij Hem. Jij mag ook nu al rust ervaren in dit leven. In de schuilplaats van de Allerhoogste. Daar ben jij. Ondanks dat blijft het gemis van onze dierbaren. Maar we zullen ze spoedig weer zien. Liefs Ilona
BeantwoordenVerwijderenDank je wel voor jouw meelevende en bemoedigende reactie, lieve Ilona. Je laat me een hele andere kant zien en dat is zo goed!
BeantwoordenVerwijderenAfgelopen week las ik interview van Jan Siebelink. Hij vertelde dat hij alles opschreef betreffende het overlijden van zijn vrouw. Niet zo zeer om te publiceren. Meer om de gebeurtenissen en de emoties van dat moment vast te leggen. 'Gewoon' omdat de herinnering slijt. Niet het verdriet, maar wel de heftigheid van die momenten. En dat ervaar ik ook met wat ik vorige week opschreef. Het was heftig omdat het totaal onverwachts kwam. Het beschrijven ervan is al een deel van het verwerkingsproces om ermee om te gaan. Het verdriet van het gemis blijft. De dankbaarheid en blijdschap voor haar echter ook. Het zou niet goed voelen voor mij, wanneer dat alles er niet zou zijn. Want dat zou betekenen dat de liefde voor haar niet diep zat...
En weet je? Hoe raar het misschien ook klinkt? Ik vind het fijn om terug te lezen. Terwijl langzaam de rauwe randjes eraf gaan, kan ik herlezen hoe het voelde om afscheid van mijn lieve vriendin te nemen... Dierbare herinneringen blijven!
That last poem about Jesus carrying your friend up the last flight of steps is so beautiful. (I copied it so I could save it.)
BeantwoordenVerwijderenThank you, Great-Granny Grandma.
Verwijderen